Seria Assassin's Creed - seria gier
Seria produkowana i wydawana przez koncern Ubisoft, która narodziła się jako gry akcji z otwartymi światem, jednak po latach wykonała zwrot w stronę gatunku action RPG. Cykl zadebiutował 13 listopada 2007 wydaną na komputery osobiste oraz Xboksa 360 i PlayStation 3 grą Assassin's Creed. Za twórców marki uznawani są Patrice Désilets, Jade Raymond oraz Corey May.
Oś fabuły gier z serii Assassin's Creed stanowią trwające od wieków zmagania pomiędzy bractwem asasynów i zakonem templariuszy, a także motyw zbliżającego się końca świata oraz kosmicznego zagrożenia dla ludzi, które zażegnać można jedynie dzięki artefaktom z przeszłości, stworzonym przez pradawną cywilizację. Głównymi postaciami cyklu są potomkowie asasynów oraz ich dalecy przodkowie. Korzystając z technologii zwanej Animusem, ci pierwsi zyskują dostęp do swojej tzw. „pamięci genetycznej”, która pozwala im na wzięcie udziału w wydarzeniach ze wspomnień swoich „pradziadów”. Dzięki temu gracze mogą wcielić się między innymi w Wielkiego Mistrza Asasynów żyjącego w okresie trzeciej krucjaty (Altaira ibn-La'Ahada), włoskiego asasyna z epoki renesansu (Ezio Auditore da Firenze), pół-Mohikanina, pół-Brytyjczyka z okresu amerykańskiej wojny o niepodległość (Connora Kenwaya) oraz jego będącego piratem dziadka (Edwarda Kenwaya) czy wreszcie jednego z założycieli bractwa asasynów (Bayeka z Siwy) lub nawet wnuków króla Leonidasa (Aleksiosa i Kasandrę).
Cykl doczekał się odsłon na wszystkich wiodących platformach – od komputerów PC, poprzez konsole stacjonarne i handheldy, aż po telefony komórkowe oraz tablety. Pierwszą częścią serii opracowaną z myślą o konsolach ósmej generacji (Xbox One i PlayStation 4) była gra Assassin's Creed: Unity, której akcja toczyła się w realiach Rewolucji Francuskiej. Większa moc obliczeniowa tych urządzeń umożliwiła uzyskanie lepszej oprawy graficznej; dokonano także ulepszeń w kwestii mechaniki ruchu i walki. Tytuł przez długi czas borykał się jednak z licznymi problemami technicznymi. Dopiero następna odsłona – osadzony w XIX-wiecznym Londynie Assassin's Creed: Syndicate – zadebiutowała bez problemów. W 2017 roku cykl otrzymał swoisty „miękki reboot”; gra Assassin’s Creed Origins nie tylko przedstawiła początki bractwa Asasynów, lecz również zbliżyła go do RPG-ów akcji z otwartym światem.
Podstawowe gry z serii tworzone są przez jedno wiodące studio firmy Ubisoft (jak Ubisoft Quebec lub Ubisoft Montreal) przy wsparciu pozostałych zespołów deweloperskich koncernu. Przez długi czas główne odsłony ukazywały się co roku, aczkolwiek wtórność rozgrywki i niewielka liczba innowacji skłoniła twórców do spowolnienia cyklu wydawniczego. Dzięki temu deweloperzy mogli w spokoju pracować nad rozwiązaniami mającymi wnieść powiew świeżości do cyklu. Pierwszą produkcją stworzoną zgodnie z nową polityką była wydana w 2017 roku gra Assassin's Creed Origins. Stanowiła ona prequel do całej opowieści, a także pierwszy krok w kierunku gatunku action RPG, gdzie ostatecznie marka zadomowiła się w wydanym rok później Assassin’s Creed: Odyssey. Ścieżką ostatecznie wytyczoną przez drugą z wymienionych pozycji podążyła również następna część serii, czyli Assassin’s Creed: Valhalla, która przeniosła graczy do IX-wiecznej Anglii i pozwalała im wcielić się w postać wikinga imieniem Eivor.
Rozgrywka w grach z serii Assassin's Creed opiera się na trzech podstawowych elementach – skradaniu się, parkourowym pokonywaniu przeszkód (wspinaczka po ścianach budynków, skakanie po dachach itp.) oraz walce z przeciwnikami. Najczęściej wydarzenia prezentowane są z perspektywy trzeciej osoby (TPP). Bohater kontrolowany przez gracza porusza się w otwartym świecie, który poza misjami związanymi z wątkiem głównym oferuje także szereg zadań pobocznych i opcjonalnych aktywności. Gra Assassin's Creed III wprowadziła do serii widowiskowe bitwy morskie i możliwość dowodzenia własnym okrętem. Ów element rozgrywki został mocno rozwinięty w „pirackim” Assassin's Creed IV: Black Flag, a później w nieco zmodyfikowanej formie pojawił się również w Assassin’s Creed: Rogue oraz osadzonym w starożytnej Grecji Assassin’s Creed: Odyssey. Assassin’s Creed Origins wprowadziło natomiast rozbudowany system rozwoju postaci, z kolei wyżej wspomniana Odyseja – możliwość wyboru kwestii dialogowych i podejmowania decyzji prowadzących do różnych zakończeń. W Assassin’s Creed: Valhalla fabuła składała się natomiast z szeregu mniejszych opowieści, a gracze otrzymali pewną swobodę w kwestii kolejności ich poznawania.
Na przestrzeni lat poszczególne części serii doczekały się licznych reedycji i remasterów. Ponadto seria została rozbudowana o rozmaite spin-offy. Wśród tych ostatnich prym wiedzie cykl Assassin's Creed Chronicles. Poszczególne tytuły zrealizowane są w formie przygodowych platformówek 2.5D. Zmiana perspektywy nie wpływa w nich znacząco na podstawowe mechaniki – naszym zadaniem wciąż pozostaje dokonywanie zabójstw z ukrycia, przekradanie się za plecami strażników czy wspinanie się po gzymsach historycznych budowli. Seria składa się z trzech części, których akcja dzieje się w różnych okresach historycznych odpowiednio w Chinach, Indiach i w Rosji. Oprawa artystyczna każdej odsłony jest inspirowana kulturą danego regionu. Na uwagę zasługuje również mobilny spin-off serii, o nazwie kodowej Assassin’s Creed: Jade, którego akcję osadzono w starożytnych Chinach. Co ciekawe, choć projekt powstawał z myślą o smartfonach i tabletach, jego twórcom udało się zachować wszystkie elementy rozgrywki znane z głównych części serii. Poza tym była to pierwsza pozycja spod tego szyldu, która pozwalała wykreować od podstaw własnego bohatera. Osobna wzmianka należy się też projektom spod szyldu Discovery Tour. Mowa o samodzielnych produkcjach, opartych na trybach edukacyjno-eksploracyjnych do gier Assassin’s Creed Origins, Assassin’s Creed: Odyssey oraz Assassin’s Creed: Valhalla, w których gracze mogą swobodnie poznawać daną epokę bez konieczności oglądania się na wątki fabularne, przeciwników czy jakiekolwiek inne komplikacje i ograniczenia.
Popularność marki Assassin's Creed przyczyniła się do powstania miniserialu Assassin's Creed: Lineage oraz animowanych filmów krótkometrażowych Assassin's Creed: Ascendance i Assassin's Creed: Embers. Seria doczekała się również kilku bazujących na niej powieści, z których większość sygnowana jest nazwiskiem Olivera Bowdena (jeden z pseudonimów artystycznych brytyjskiego pisarza Antona Gilla). Oprócz tego zrealizowano wysokobudżetową ekranizację kinową, przygotowaną przy współpracy wytwórni 20th Century Fox i New Regency. W główne role wcielili się Michael Fassbender i Marion Cotillard, a reżyserem został Justin Kurzel; cała trójka pracowała już wcześniej przy okazji ekranizacji Makbeta z 2015 roku. Napisany przez Scotta Franka scenariusz nie został oparty na żadnej konkretnej części cyklu, zamiast tego przedstawiając losy nowej postaci, której przodek był członkiem zakonu Asasynów walczący z hiszpańską inkwizycją.